نقد تطبیقی- تحلیلی چهار شرح عرفانی دیوان حافظ با تکیه بر غزل آبحیات
Authors
Abstract:
سیر شرحنویسی بر دیوانحافظ، از همان سالهای پس از وفات وی آغاز شد و شارحان با هدف گشودن قفل صندوقچة پر رمز و راز دیوان خواجةشیراز، کوشیدند تا بهرهمندی همگان را از این گنجینة عظیم و بیبدیل فرهنگی، سهل و میسّر سازند. این تلاشها، نه فقط در ایران که در خارج از این مرزها، آن هم از لحاظ تعداد به مراتب بیشتر صورت پذیرفت. ختمی لاهوری، خویشگیقصوری و اکبرآبادی از شبهقارّة هند و باقریانموحّد در داخل کشور، جزو خیل عظیم این شارحان بودهاند که در این پژوهش، به طور نمونه و با روشی توصیفی، به نقد تطبیقی- تحلیلی شروح آنها بر غزل آبحیات حافظ پرداخته شد. نتایج حاصل نشان میدهد که چهارشارح، بدون در نظرگرفتن زیباییهای ادبی و با دیدگاه عرفانی محض، این غزل را مورد واکاوی قرار دادهاند. در این میان، جنبة عرفانی شرح ختمی با این که نسبت به سه شرح دیگر از قدمت بیشتری برخوردار است، قویتر بوده و به تعابیر اصطلاحی بزرگان صوفیّه نزدیکتر است و اکبرآبادی و باقریانموحّد، کاری جز بازگویی تعابیر دیگران انجام نداده اند.
similar resources
تأثیر ادبیات سلطانی بر توصیفات معشوق در غزل سبک عراقی ( با تکیه بر غزل حافظ)
موضع این پژوهش، تأثیر ادبیات سلطانی بر ساز و کار معشوق است در غزل سبک عراقی، با تکیه بر غزل حافظ. گفتار و رفتار شاهان، الگوی رفتاری انبوهی از مردم در طول روزگاران بوده است. در سبک عراقی، با کاهش مقبولیت شاهان در نظر مردم، شاعران، معشوق زمینی خویش را بر جای او قرار دادند و برای آن که شکوهی ستودنی برای او رقم زنند، در دنیای خیال خویش، به کمک ستایشهای شاهوار، او را تعالی بخشیدند و از او وجودی آرم...
full textتاویل پذیری عرفانی دیوان حافظ
از میان دیوان های شعر فارسی، دیوان حافظ در ایجاد ارتباط با خوانندگان مختلف، با امحتقادات متفاوت وعواطف گوناگون، جایگاه ممتازی دارد. این که عوام وخواص،کم سواد و پرسواد، با اندیشه های متنو ع وگاه متضاد، غزل های حافظ رامی خوانند وهرکدام از آنان، به فراخورفهم وعواطف خود، از آن بهره می برند؟ نشانه آن است که اشعار حافظ استعداد تاویل پذیری و قابلیت انطباق با افکار ومحقاید مختلف را دارد ودیوان اورا می...
full textگذر از ممدوح به معشوق مجازی و حقیقی در غزل عاشقانه (با تکیه بر غزل حافظ)
این پژوهش به توصیف و تحلیل روند جایگزینی بتوارههای برساختة آدمی از خدا به سلطان و از سلطان به معشوق میپردازد و نمونههای آن را در غزل عاشقانه نشان میدهد. انسان درپی یافتن گمشدة خویش، در متعالیترین شکلِ آن، به خداوند چشم داشته است. از آنجا که درک ذات خداوند برایش میسر نبوده، به جلوههای وی در هستی، روی آورده و نظر بر بُت، ممدوح و معشوق دوخته است. شاعران و نویسندگان در مسیر تاریخ ادبی...
full textتأثیر ادبیات سلطانی بر توصیفات معشوق در غزل سبک عراقی ( با تکیه بر غزل حافظ)
موضع این پژوهش، تأثیر ادبیات سلطانی بر ساز و کار معشوق است در غزل سبک عراقی، با تکیه بر غزل حافظ. گفتار و رفتار شاهان، الگوی رفتاری انبوهی از مردم در طول روزگاران بوده است. در سبک عراقی، با کاهش مقبولیت شاهان در نظر مردم، شاعران، معشوق زمینی خویش را بر جای او قرار دادند و برای آن که شکوهی ستودنی برای او رقم زنند، در دنیای خیال خویش، به کمک ستایش های شاهوار، او را تعالی بخشیدند و از او وجودی آرم...
full textبرداشتهای عرفانی راجی از دیوان حافظ
رابطهی ادبیّات فارسی و ادبیّات ترکی به دلیل خویشاوندی سببی که میان آنها پیش آمده است، رابطهای نسبتاً دیر پاست. که طیّ قرون متمادی ضمن بهرهمندی از آبشخور غنی آموزههای دینی همواره در تعامل با هم بودهاند. به یمن همین داد و ستد مبارک تعداد زیادی از شعرای نغزگوی هردو زبان به طبعآزمایی پرداختهاند. از این میان میرزا ابوالحسن راجی تبریزی، شاعر قرن سیزدهم هجری قمری، که بیتردید یکی از شعرای بزرگ ذول...
full textشرح نولکشور بر دیوان حافظ ودریافت های هرمنوتیکی شارحان آن
یکی از تفسیر هایی که در شبه قاره بر دیوان حافظ نوشته شده، شرح چاپ سنگی"نولکشور" است، که توسط منشی نولکشور درسال (1289ق)فراهم آمده است. این شرح، گزیده ای از تاویل و تفسیر چند تن ازشارحان هندی می باشد که در حاشیه ی صفحات دیوان نوشته شده است. این شارحان مطابق ذوق و افق معرفتی خود، غزل ها را با تعابیر عرفانی تأویل کرده اند و شش غزل را درارتباط با نعت پیامبر اکرم (ص) دانسته اند. در این نوشتار سعی ش...
full textMy Resources
Journal title
volume 9 issue 33
pages 157- 172
publication date 2017-12-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023